Бүгүнкү күндө энергиянын кайра жаралуучу булактары (ЭКБ) айлана-чөйрөгө зыянсыздыгы жана сутка бою электр энергиясын өндүрүү жөндөмдүүлүгү менен карапайым калктын да, көптөгөн мамлекеттердин жана эл аралык уюмдардын жетекчилеринин да көңүлүн көбүрөөк буруп жатат.
Заманбап күн панелдери күн энергиясын түздөн-түз электр тогуна айландыруучу жарым өткөргүч түзүлүштөр - фотоэлектрдик элементтердин чынжырынан турат. Күн энергиясын электр тогуна айландыруу процесси фотоэффект деп аталат.
Заманбап фотоэлемент кремнийден турат, ал кыйла эффективдүү (эффективдүүлүгү 15тен 25%ке чейин) жана массалык өндүрүш үчүн жеткиликтүү. Бирок бул багыттагы өнүгүүлөр токтобойт. Учурдагы максат - күн батареяларын өндүрүү процессин жөнөкөйлөтүү жана арзандатуу, ошондой эле эффективдүүлүктү жогорулатуу.
Күн панели электр тармагына туташтырылган фотоэлементтердин жыйындысынан турат, анткени өз алдынча алар анча эффективдүү эмес. Мындай элементтердин санына жараша бүт панелдин же күн батареясынын кубаттуулугу аныкталат.
Батареянын конструкциясы фотоэлементтер жайгашкан рамкадан турат. Алар кайсынысын болбосун алмаштырууга боло тургандай кылып бекитилет. Үстүнө айнек же оор пластиктен жасалган тунук коргоочу панел орнотулган, ал аппаратты жаан-чачындан жана башка нерселерден коргойт.
Бирок, күн панелдери бүт электр станциясынын бир бөлүгү гана. Ал ошондой эле башка элементтерди камтыйт:
- Аккумулятор батареясы.
- заряд контролеру.
- инвертор.
- Стабилизатор.
Батарея алынган энергияны топтойт жана сактайт. Контроллер кубаттуулукту башкарат, заряддын деңгээлин талдоо менен батареяны туташтырат жана ажыратат. Инвертор конвертер деп да аталат: бул жабдуу түз токту өзгөрмө токко айлантат. Анын аркасында электр энергиясын турмуш-тиричилик муктаждыктарына колдонууга болот. Электр станциясынын акыркы компоненти стабилизатор болуп саналат. Ал бүтүндөй системаны электр энергиясынын кескин жогорулашынан коргойт.